جاذبه های گردشگری استان مازندران

مازندران - آشنایی با جاذبه های گردشگری استان مازندران

استان مازندران دارای حدود 24 هزار کیلومتر مربع مساحت میباشد و دریای مازندران در شمال، استان تهران، سمنان و قزوین در جنوب و استانهای گیلان و گلستان به ترتیب در غرب و شرق آن قرار گرفته است.

بر اساس آخرین تقسیمات کشوری با توجه به تفکیک استان گلستان از استان مازندران، این استان درحال حاضر با مرکزیت ساری دارای 16 شهرستان به نامهای آمل، بابل، بابلسر، بهشهر، تنکابن، جویبار، چالوس، رامسر، سوادکوه، قائمشهر، گلوگاه، محمودآباد، نکا، نور و نوشهر است و دارای 51 شهر، 44 بخش، 113 دهستان و 3697 آبادی میباشد.

جغرافیای تاریخی استان مازندران :

درباره تاریخ باستانی استان مازندران اطلاع زیادی در دست نیست و اساسا وضع اقلیمی آن اجازه نمیدهد ابنیه و آثار معماری پایدار بمانند.

در جلگه های ساحلی مازندران آثار معتبری از ادوار قبل از اسلام به دست نیامده و حتی از شهرهای معتبر صدر اسلام (دوره‎‎ پادشاهان طبرستان و دیلم) هم به جز آمل و ساری یادگاری بجا نمانده است.

بعد از غلبه آریایی ‌های مهاجم و مهاجرت بومیان، ساکنان جدید پس از مدتها زیر فرمان هخامنشیان قرار گرفتند. در کتیبه بیستون سرزمین مازندران به نام پشتخوارگی و در اوستا پزشخوارگر آمده است و به نظر میرسد که مازندران جزو قلمرو اشکانیان بوده است.

هم زمان با فتوحات مسلمانان از سلسله های پادوسبانان، آل باوند و افراسیابیان نام برده شده است که در طبرستان یا قسمتی از آن حکومت میکرده اند و استقلال نسبی داشته اند. مورخان درباره‎ اولین حمله‎ مسلمین به طبرستان وحدت نظر ندارند.

بنا به قول عده ای از نویسندگـان درسال 30 هجری قمری (زمان خلافت عثمان) اولین بار سعد بن عاص حاکم کوفه در صدد فتح طبرستان برآمد و سرانجام سواحل طبرستان، رویان و دماوند را به تصرف خود درآورد.

در زمان مروان بن محمد آخرین خلیفه بنی امیه، اهالی طبرستان علیه حکام عرب سر به شورش برداشتند. در دوره‎‎‎ خلافت ابوالعباس سفاح اولین خلیفه عباسی یکی از عاملان وی رهسپار طبرستان شد و با اهالی آن منطفه از طریق صلح و مدارا کنار آمد، لیکن دردوره خلافت ابو جعفر منصور دومین خلیفه عباسی مردم طبرستان برای چندمین بار سر به شورش برداشتند.

سرانجام طبرستان کاملا تحت اطاعت اعراب درآمده ولی بعد از آن نیز در سرزمین طبرستان مانند سابق، مسکوکاتی با خط پهلوی ضرب شد. سرانجام درسال 167 هجری قمری ونداد هرمز لا سلسله مستقلی در طبرستان تاسیس کرد.

در قرن چهارم و پنجم هجری، طبرستان میدان کشمکش سلسله‎ آل زیار و آل بویه از یک طرف و سامانیان و غزنویان از طرف دیگر شده بود، اغلب اوقات طبرستان تحت اداره اموای آل زیار بود.

در سال 426 هجری قمری، سلطان مسعود غزنوی از طریق گرگان وارد طبرستان شد و صدمات و خسارات جانی و مالی زیادی به اهالی آن سامان وارد آورد.

هنوز این خرابه ها ترمیم نشده بود که طغرل اول مو‎ْسس سلسله سلجوقی به گرگان و طبرستان حمله ور شد و در سال 606 هجری قمری طبرستان از جمله کبود جامه به دست سلطان محمد خوارزمشاه افتاد و اسپهید کیود جامه به نام رکن الدین کبود جامه و فرزندانش به دست سلطان محمد خوارزمشاه اسیر شدند.

زمانی که سلطان محمد خوارزمشاه از نبرد با سپاهیان مغول فرار میکرد، رکن الدین، مغولان را به جایگاه سلطان محمد هدایت کرد و به اثر این خوش خدمتی، از طرف مغولان به حکومت کبود جامه رسید و سرانجام توسط تیموریان بساط حکمرانی آنها نیز برچیده شد بعد از درگذشت امیرتیمور، سادات مرعشی با کسب اجازه از شاهرخ میرزا به مازندران برگشتند و به عنوان باج گزار این نواحی سلطنت کردند.

سرانجام در زمان سلطنت شاه عباس اول به طور کلی قدرت سادات مرعشی از بین رفت. پس از برچیده شدن بساط حکومت ملوک الطوایفی طبرستان که تا سال 1006 هجری قمری ادامه داشت، این منطقه تحت نظارت شاه عباس اول و سلاطین بعدی سلسله صفوی تامین قرار گرفت.

شاهان صفوی در طول هر سال به کرات به عنوان شکار و یا پس از احداث فرح ‌آباد جهت استراحت به این منطقه سفر میکردند.

نادر شاه افشار برای مقابله با دشمنان بویژه دشمنان شمالی و روسها، در مازندران یک کارخانه کشتی سازی دایر کرد و به رونق هرچه بیشتر منطقه افزود.

از دوره فتحعلی شاه قاجار، به منطقه سرسبز و زیبا و دل انگیز مازندران، بعنوان یک منطقه استراحتی تفریحی توجه گردیده و ناصرالدین شاه طی دو سفر دستور تعمیر راه ها و کاروان سراها را صادر کرد.

در دوران سلطنت پهلوی منطقه مازندران مانند سایر مناطق کشور از راههای ارتباطی برخوردار شد و بعلت شرایط محیطی و آب و هوای معتدل، چشم اندازهای زببا نزدیکی اش به تهران، محل استراحت و تفریح قسمت اعظم مردم کشور شد.

شهرستان ساری :

بافت شهری ساری مرکز استان مازندران را به طوس بن نوذر نسبت میدهند که در قرن اول هجری به دست فرخان بن دابویه از ملوک گاوباره تجدید بنا شده است.

مسجد بزرگ ساری اولین بنایی بود که مسلمین توسط ابوالخطیب، نخستین حاکم عباسی طبرستان، در سنه‎ْ140 هجری قمری احداث کردند و سپس در همان مسجد جامع شهر را نیز بنا کردند. بنای این مسجد در زمان هارون الرشید بوسیله یحیی بن یحیی شروع و توسط مازیار بن قارون تمام شد.

ساری بعد از اسپهبدان نیز تقریبا تا به امروز مرکز مازندارن بوده است و فرمانروایان طاهری، زیدی و آل باوند تا سال 635 هجری در آنجا حکومت کرده اند.

این شهر در سال 298 هجری توسط اقوامی که از دریای خزر و سواحل آن هجوم آورده بودند به آتش کشیده شد و در اوایل قرن چهارم در اثر سیل صدمات بسیار دید و خراب شد.

ساری در زمان سلطان محمد خوارزمشاه و نیز بعد از آن، در حمله مغول آسیب دید و در زمان مستوفی، شهر تقریبا ویرانه بود. در زمان شاه عباس اول بناهای مهمی در ساری ساختند. هنگامی که زندیه طبرستان را فتح کردند مرکز طیرستان از ساری به بار فروش (بابل کنونی) منتقل شد.

در دوره آغا محمد خان قاجار مرکز مازندران مجددا از بار فروش به ساری منتقل گردید. زله سال 1220 هجری قمری باعث تلفات جانی زیادی شد و شهر بیش از پیش رو به ویرانی نهاد.

در دوران اخیر با عبور راه آهن از کنار شهر و احداث خیابانها و ساختمانهای دولتی بار دیگر ساری رو به آبادانی نهاد و امروزه یکی از شهرهای زیبای استان مازندران و شمال کشور است.

مراکز دیدنی و تاریخی ساری :

مجموعه فرح‌ آباد، برج رسکت، برج سلطان ‌زین العابدین، پارک ‌میرزا کوچک ‌خان، پناهگاه حیات وحش دشت ناز، امامزاده عباس، بنای امامزاده یحیی

شهرستان آمل :

شهر آمل از شهرهای بسیار قدیمی ایران در استان مازندران است. بعضی از مورخان و جغرافی نویسان سابقه‎ْ آن را به دوره پیشدادیان و کیائیان نسبت داده اند.

شهر آمل با توجه به اشیا و سکه هایی که از آن بدست آمده در دوره ساسانی پایتخت یا مرکز آن منطقه بوده است. احتمالا مردم آمل در زمان حکومت مهدی خلیفه عباسی، به دین اسلام گرویدند و بعد از آن بناهای اسلامی در آنجا ساخته شد.

اوایل قرن هفتم حسام الدین اردشیر مرکزیت را از ساری به آمل آورد و قصر خود را در آنجا برپا داشت. در سال 795 هجری قمری امیر تیمور گورکانی آمل و ساری را غارت کرد و فرمان قتل عام ساکنین آنها را صادر کرد و سه قلعه مهم از جمله ماهان سر را با خاک یکسان کرد.

از آن پس آمل رو به ویرانی نهاد. آمل جدید در جوار شمال آمل قدیم بنا شده است و امروزه یکی از شهرهای آباد و زیبای شمال ایران به شمار میرود.

مراکز دیدنی و تاریخی آمل :

قلعه شاهندشت، حمام اشرف آمل، پل دوازده پله، امامزاده ابراهیم، امامزاده عبداله، آب گرم آهن، آب معدنی استراباکو، چشمه آب اسک، آبگرم رینه، آبشار شاهندشت لاریجان، دریاچه ساهون، خانه اربابی

شهرستان بابل:

بابل از شهرهایی است که در دوران اسلامی نیز وجود داشته و به نامهای مامطیران، مامطیر، بارفروش ده، بارفروش و بابل شناخته شده است.

اولین نام این شهر مامطیر بود که در قرن دهم هجری بارفروش ده در محل آن بنا شد و هنگامی که محمد خالد حاکم آن بود بازار و عمارتی در آن بنا کرد. درسال 160 هجری قمری مازیار بن قارن مسجد جامع آن را بنا نهاد که شامل مساجد، عمارت، مدارس، دکاکین، سراها، بیوتات و سایه بود.

بارفروش بعنوان مرکز تجاری بویژه در دوره صفوی از رونق، آبادی، وسعت و گستردگی برخوردار شد. شاه عباس اول فرمان داد باغ ارم را در قسمت جنوبی شهر بنا کنند.

بابل در زمان فتحعلی شاه قاجار نیز اهمیت قابل توجهی پیدا کرد. قبل از انقلاب کبیر روسیه، بابل از طریق بندر مشهدسر (بابلسر) با کشور روسیه ارتباط تجاری داشت و به یکی از مراکز مهم بازرگانی استان مازندران تبدیل شده بود. بابل امروزی شهری آباد و زیباست.

مراکز دیدنی و تاریخی بابل :

کاخ بابل، پل محمد حسن خان، قلعه سلطان محمد طاهر، امامزاده قاسم

شهرستان بابلسر :

بابلسر در قدیم مشهدسر نام داشت. احتمالا این نام از واقعه شهادت امامزاده ابراهیم ابوجواب ملقب به اطهر، برادر امام رضا (ع) که در آنجا مدفون است، اخذ شده باشد.

شهر فعلی بابلسر بیش از صد سال قدمت دارد و در مصب رودخانه بابل استقرار یافته است. این شهر در گذشته بعنوان بندر و مرکز تجارت ایران و روسیه رونق داشت.

هنگامی که تجارت بین ایران و روسیه تقلیل یافت و بنادر ترکمن، نوشهر و انزلی آباد گردید، بندر بابلسر موقعیت خود را از دست داد، ولی در دوران اخیر بیش از نقاط دیگر شمال مورد توجه رضاشاه قرار گرفت و به صورت شهر کوچک، ولی زیبا درآمد که اکنون یکی از بهترین و زیباترین گردشگاهها و استراحت گاههای شمال ایران به شمار میرود.

شهرستان بهشهر :

ناحیه بهشهر که سابقا خرگوران نام داشت توسط شاه عباس خریداری شد و به دستور وی شهری در آنجا احداث شد. ماده دولت اشرف برای تاریخ بنای این شهر در سال 1021 هجری انتخاب شد و شهر جدید، اشرف البلاد نام گرفت که اقامتگاه شاه عباس اول در مازندران بود.

بعد از احداث شهر، شاه عباس چندین هزار گرجی را به شهر اشرف کوچاند. شاه عباس هرگاه به مازندران می آمد اشرف را به دیگر نقاط آن ترجیح میداد. احتمالا اولین گروه نمایندگان ی انگلستان در اشرف البلاد به حضور شاه عباس رسیدند.

اشرف البلاد در اثر جنگهای داخلی حملات ترکمن ها، افاغنه و حملات سپاهیان زند صدمات فراوان دید و به طور مکرر تخریب شد. نادر شاه هنگامی که اعزام جنگ باگی ها بود مدتی را در این شهر سپری کرد.

محمد حسن خان قاجار علاقه زیادی نسبت به آن داشت و غالبا در این شهر اقامت میکرد، سکنه این شهر از اقوام مختلف تشکیل شده بود، از جمله مهاجران گرجی که شاه عباس آنها را از قفقاز کوچانده بود، همچنین گروهی از خانواده های طالشی لنگران که از سواحل دریای خزر آمده بودند و جمعی هم از ثات ها که یکی از قبایل ایرانی بود. بهشهر امروزی، شهری زیبا و جذاب است که آثار طبیعی و تاریخی فراوان دارد.

مراکز دیدنی و تاریخی بهشهر :

کاخ صفی آباد، عمارت و باغ صفوی، دریاچه عباس آباد

شهرستان تنکابن :

ناحیه تنکابن قبلا جزو گیلان بود و حد شرقی آن به نمک آبرود میرسید. خرم آباد (شهسوار) حاکم نشین نواحی قشلاقی و دو هزار حاکم نشین ییلاقی آن محسوب میشد. آثار و اشیایی که در ناحیه کلاردشت و تپه های اطراف بر حسب تصادف به دست آمده است، نشان میدهند که این منطقه در دوره های گذشته، آباد و از تمدن ویژه ای برخوردار بوده است.

تنکابن یا شهسوار در گذشته ‌های دور رستمدار هم خوانده میشد. پادوسبانان تا زمان شاه عباس اول حکومت محلی این منطقه را در اختیار داشتند.

از دوران صفویه تا سال 1209 هجری قمری که آغاز سلطنت آغا محمد خان قاجار است، این شهر فیض نامیده میشد. در دوره قاجاری نام آن مجددا تنکابن خواندند.

پس از سقوط قاجاریه و با روی کار آمدن پهلوی اول نام این شهر شهسوار و با وقوع انقلاب اسلامی مجددا تنکابن شد. تنکابن امروزی شهری آباد و دیدنی است که پارک ملی خشکه داران یکی از مکانهای دیدنی این شهرستان میباشد.

شهر چالوس :

چالوس از شهرهای قدیمی استان مازندران است که در جلگه میانی سواحل دریای خزر واقع شده است. نام این شهر در گذشته های دور سالوس یا شالوس بود که در پیرامون آن دو شهر کوچک دیگر به نام کبیره و کچه نیز وجود داشته است.

بعضی از علمای جغرافیانویس، چالوس را از آبادی های طبرستان دانسته اند. محمد بن اویس از امرای دوره تسلط خلفای عرب به دستور خلیفه معتصم به حکمرانی چالوس منصوب شد.

محمد بن اویس خود در رویان (قسمتی از طبرستان) استقرار یافت و پسرش احمد را به حکومت چالوس گمارد. شهر چالوس در زمان حمله امیر تیمور تخریب شد و سپس تا قرن های متمادی به صورت روستایی کوچک درآمد. در دهه اول قرن حاضر با پشتیبانی دولت وقت آرام آرام به صورت شهری سازمان یافته درآمد و امروزه به شهری زیبا با امکانات فراوان جهانگردی تبدیل شده است.

مراکز دیدنی و تاریخی چالوس :

کاخ اجابت، کاخ چای خوران، آبشار اکاپل، آبشار هریجان، پارک جنگلی چالوس، پارک نمک آبرود، دریاچه ولشت، دریاچه سد دریوک، مرداب کندوچال

شهر رامسر :

رامسر که در دامنه جنگل و ساحل دریای مازندران در فضایی سرسبز واقع شده است، از شهرهای قدیمی استان مازندران به شمار میرود. در برخی منابع و متون تاریخی، سابقه و پیشینه آن را حدود ده قرن ذکر کرده اند.

خاندان های بزرگی در شهر رامسر میزیستند که بیشتر آنها از سادات بودند. رامسر پیش از سال 1310 هجری قمری دهی آباد به نام سخت سر بود.

از این سال به بعد تغییرات مهمی در آن صورت گرفت و هم اکنون این شهر تاریخی از بهترین تفرج گاههای شمال ایران بویژه از دیدگاه مسافران و جهانگردان خارجی است. رامسر شهری مجهز و کاملا توریستی است که آبشار رایج ده قلو یکی از مکانهای دیدنی آن میباشد.

شهرستان سوادکوه :

شهرستان سوادکوه که از ترکیب و توسعه فضاهای روستایی مناطق دره ای و کوهستانی شکل گرفته است، از مناظر زیبای طبیعی، اعتدال آب و هوا و پوشش گیاهی انبوه برخوردار است و با توجه به آثار دیدنی و تاریخی پل ورسک، غارهای مختلف، پل شاپور شیرگاه به یکی از کانون های جذب گردشگران تبدیل شده است. طبیعت این شهر کوهستانی و دره ای و بسیار زیباست.

مراکز دیدنی و تاریخی سوادکوه :

محله قدیم آلاشت، قلعه کنگو، برج لاجیم، پل ورسک

شهرستان قائم‌ شهر :

نام قدیم قائم شهر، علی آباد بود. علی آباد دهی بود که بقعه ای داشت و زیارت گاه اهالی اطراف بود. این بقعه تا سال 1326 هجری قمری باقی بود، ولی امروزه اثری از آن نیست، قصری از زمان شاه عباس در آن وجود داشت.

این دهکده قدیمی که با پیوستن آبادی های دیگر به آن، به شهر مبدل شد، در سال 1314 شمسی شاهی نامگذاری شد، در دوره های اخیر مورد توجه قرار گرفت و بصورت شهر صنعتی درآمد.

در برخی از متون تاریخی بین مسیر ساری به آمل از ناحیه ای به نام جمنو یا چمنو نام برده شده است که گفته میشود بعدا به علی آباد، شاهی و فعلا به قائم شهر معروف شده است و ظاهرا قدمت آن به دوران ساسانی یا دوران اسپهبدان طبرستان میرسد.

مراکز دیدنی و تاریخی قائم شهر :

دریاچه گل پل، چنار امامزاده یوسف رضا

شهر محمود آباد :

محمود آباد در گذشته پیش بندر آمل بود و بعنوان یکی از کانون های حمل و نقل کالاهای تجاری ایران و روسیه ایفای تقش میکرد. با توسعه بنادر نوشهر و انزلی از اهمیت آن کاسته شد.

شهر محمود آباد امروزه یکی از شهرهای حاشیه ای دریای مازندران است که از تفرجگاههای ساحلی مناسب به شمار میرود. این شهر به انواع خدمات جهانگردی و گردشگاهی تجهیز شده است که سواحل دریای خزر از مکانهای دیدنی آن محسوب میشود.

شهر نکا :

در داده های متابع تاریخی و جغرافیایی تا دوره قاجار اطلاع دقیقی درباره نکا وجود ندارد، ولی در منابع جغرافیا نویسان قرون اولیه اسلامی از شهری به نام مهربان یا میردان در نزدیکی نکا امروزی یاد شده است.

نکا امروزی از توسعه محله یا روستای تاریخ محله در جنب پلی بر روی رودخانه نکا، طی 70 سال اخیر بوجود آمده است. این شهر به علت عبور راه آهن سراسری و داشتن راه های ارتباطی مناسب، استقرار صنایع چوبی، انبارهای نفت و نیروگاه عظیم برق، به یکی از کانون های توسعه در استان مازندران تبدیل شده است. سواحل زیبا دارد و در نزدیک شبه جزیره میانکاله قرار گرفته است.

مراکز دیدنی و تاریخی نکا :

دریاچه استخر پشت، تالاب لپو پلنگان

شهرستان نور :

نور در گذشته به سولده معروف بود و از قدیمی ترین شهرهای مازندران غربی است. وجه تسمیه نور منتسب به رود نور است که به دلیل زلالی آب و انعکاس نور در آن به این نام خوانده شده است.

شهر نور در زمانهای گذشته به سبب موقعیت طبیعی و سوق الجیشی از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است، وجود قلاع و استحکامات متعدد در این منطقه و کجور، مبین این ادعا است. نور امروزی شهری زیبا و توسعه یافته است.

مراکز دیدنی و تاریخی نور :

کاخ تمیشان، خانه نیما یوشیج، قلعه بلده، آبشار سواسره، غار پیر زن خالی، پارک جنگلی نور

شهرستان نوشهر :

نوشهر که در سابق دهکده ای به نام خواجک یا خواچک بود، به علت وضعیت خاص ساحل و استعداد بندری که محل رفت و آمد کشتی های تجاری بود، مورد توجه خاص حبیب اله خان سردار خلعتبری پدر محمد ولی خان تنکابنی قرار گرفت و روی به آبادانی گذاشت و به حبیب آباد معروف شد.

در سال 1305 بواسطه تغییرات زیادی که در سیمای حبیب آباد بوجود آمد، به ده نو تغییر نام داد و از آن پس با احداث ساختمانها و خیابانهای نوساز و توسعه شهر همراه با گسترش تاسیسات متعدد بندری و احداث اسکله در سال 13 نوشهر نامیده شد.

مراکز دیدنی و تاریخی نوشهر :

پارک جنگلی سی سنگان، دریاچه خضر نبی، بنای امامزاده طاهر و مطهر

منبع: http://dortina.com/Iran-Tourism/%D8%AC%D8%A7%D8%B0%D8%A8%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86

تصاویر/ پوشش مهاجران ۱۰۰ سال پیش

سفر به میبد شهری آباد در دل کویر

سفر به میبد شهری آباد در دل کویر بی